Energetyka wiatrowa w Polsce dynamicznie się rozwija, a farmy wiatrowe stanowią coraz istotniejszą część miksu energetycznego kraju. W poniższym artykule znajdziesz kompletne podsumowanie aktualnego stanu, wyzwań, korzyści, lokalizacji oraz prognoz rozwoju polskiej energetyki wiatrowej – zarówno na lądzie, jak i na morzu, w oparciu wyłącznie o sprawdzone dane.
Łączna moc zainstalowana farm wiatrowych w Polsce
Według najnowszych danych, łączna moc zainstalowana farm wiatrowych w Polsce wyniosła 9793,6 MW na koniec września 2024 roku. Oznacza to imponujący wzrost, którego tempo nie słabnie wraz z dalszymi inwestycjami w nowe instalacje.
- We wrześniu 2024 roku do polskiego systemu energetycznego przyłączono 5 nowych instalacji wiatrowych o łącznej mocy 35,02 MW.
- Prosumenci farm wiatrowych wprowadzili do sieci 33,7 MWh energii we wrześniu 2024 r.
Dla porównania, moc zainstalowana wszystkich odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce przekroczyła w tym samym okresie 32 GW.
Znaczenie farm wiatrowych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE)
- Farmy wiatrowe odpowiadają za 30,58% całkowitej mocy zainstalowanej odnawialnych źródeł energii.
- Odpowiadają także za prawie 14% ogółu mocy zainstalowanej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym we wrześniu 2024 roku.
Rekordy produkcji energii z farm wiatrowych
Rekordowy poziom generacji energii z farm wiatrowych padł 3 lutego 2024 roku – osiągnięto wówczas chwilowo 8504 MW mocy i 8493 MWh produkcji energii w godzinę.
Początki energetyki wiatrowej w Polsce
Początki energetyki wiatrowej w Polsce sięgają roku 1991, kiedy to pierwsza turbina wiatrowa została zainstalowana przy Elektrowni Wodnej Żarnowiec.
Największe farmy wiatrowe w Polsce
Poniżej prezentujemy wybrane, największe polskie farmy wiatrowe.
| Nazwa farmy | Moc zainstalowana | Liczba turbin | Lokalizacja/Opis |
|---|---|---|---|
| Potęgowo | 219 MW | – | Największa farma, oddana do użytku w grudniu 2020 r. |
| Margonin | 120 MW | 60 | Wielkopolska |
| Banie | 106 MW | 53 | Zachodniopomorskie |
| Marszewo | 100 MW | 50 | – |
| Lotnisko | 94,5 MW | 30 | – |
| Karścino | 90 MW | 60 | – |
| Wysoka | 62,5 MW | 11 | Największa lądowa elektrownia pod względem jednostkowej mocy turbin (5,5-5,7 MW każda), Wielkopolska |
Produkcja oraz wpływ farm wiatrowych na środowisko
- Farma Wysoka produkuje ok. 180 GWh energii rocznie, co wystarcza na zaspokojenie potrzeb ok. 90 tys. gospodarstw domowych.
- Dzięki produkcji odnawialnej energii farma ta pozwala uniknąć emisji ok. 63 tys. ton CO2 rocznie.
Energetyka wiatrowa jest uznawana za ekologiczną alternatywę dla paliw kopalnych, ponieważ nie powoduje emisji gazów cieplarnianych.
Lokalizacja farm wiatrowych – gdzie wieje najlepiej?
Najlepsze warunki dla rozwoju energetyki wiatrowej występują w pasie przybrzeżnym Bałtyku oraz w województwie podlaskim (na Suwalszczyźnie).
Rodzaje farm wiatrowych w Polsce
- Farmy wiatrowe lądowe (onshore)
- Farmy wiatrowe morskie (offshore)
W Polsce powstają zarówno farmy lądowe, jak i – w fazie realizacji – morskie. Morskie farmy wiatrowe charakteryzują się wyższą wydajnością, lepszymi warunkami wiatrowymi i większą efektywnością niż lądowe, jednak koszt ich budowy jest wyższy.
Morskie farmy wiatrowe w Polsce – potencjał i prognozy
Projekty morskich farm wiatrowych prowadzone są w wyłącznej strefie ekonomicznej Morza Bałtyckiego, przede wszystkim w rejonie Ławicy Słupskiej, Ławicy Środkowej oraz Ławicy Odrzanej.
Prognozy według Polityki Energetycznej Polski 2040 zakładają:
- 5,9 GW mocy morskich farm wiatrowych w 2030 roku
- do 11 GW mocy w 2040 roku
Przewiduje się, że w 2030 roku morskie farmy będą odpowiadać za 13% generowanej w Polsce energii elektrycznej, a w 2040 r. już za 19% produkcji.
Zapotrzebowanie na zatrudnienie związane z budową i eksploatacją morskich farm wiatrowych to odpowiednio 34 tys. etatów w fazie inwestycyjnej oraz 29 tys. w fazie operacyjnej.
Koszty budowy elektrowni wiatrowych
Koszt wzniesienia przemysłowej elektrowni wiatrowej w Polsce wynosi od 5 do 8 milionów złotych za 1 MW mocy zainstalowanej. Wynika to zarówno z kosztów technologii, jak i wymogów formalno-prawnych.
Zasady budowy i wymogi formalne
- Budowa farmy wiatrowej wymaga przygotowania dokumentacji technicznej.
- Konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę oraz przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko, w tym monitoringu ptaków i nietoperzy.
- Obowiązuje tzw. ustawa odległościowa (tzw. „zasada 10H”) – turbiny wiatrowe muszą być oddalone od budynków mieszkalnych co najmniej o dziesięciokrotność swojej wysokości.
Wsparcie dla energetyki wiatrowej w Polsce
- System zielonych certyfikatów – dokumenty potwierdzające wytworzenie energii odnawialnej, które można sprzedawać na rynku.
- System aukcyjny OZE – energia jest sprzedawana po określonej cenie gwarantowanej, wyłaniane są najlepsze oferty podczas dedykowanych aukcji.
Zalety i korzyści energetyki wiatrowej w Polsce
- Brak emisji gazów cieplarnianych: Farmy wiatrowe nie emitują CO2 ani innych substancji szkodliwych.
- Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego: Ograniczają import zagranicznych surowców energetycznych, podnosząc samowystarczalność kraju.
- Nowe miejsca pracy: Rozwój farm, zwłaszcza morskich, generuje dziesiątki tysięcy etatów w różnych fazach inwestycji i eksploatacji.
- Wysoka automatyzacja: Elektrownie wiatrowe są wyposażone w nowoczesne systemy sterujące, zabezpieczenia oraz systemy odgromowe.
Wyzwania i ograniczenia rozwoju farm wiatrowych
- Koszt inwestycji: Wysoki (5-8 mln zł/MW), zwłaszcza w przypadku morskich farm.
- Ograniczenia lokalizacyjne: Ustawa 10H ogranicza dostępne miejsca pod nową zabudowę.
- Wymogi środowiskowe: Niezbędne badania i monitoring ptaków oraz nietoperzy przed rozpoczęciem inwestycji.
Podsumowanie – przyszłość energetyki wiatrowej w Polsce
Farmy wiatrowe w Polsce są istotnym filarem transformacji energetycznej kraju. Zapewniają rosnący udział w miksie energetycznym, wspierają ekologię oraz bezpieczeństwo energetyczne, a przy tym stanowią źródło nowych miejsc pracy i innowacji technologicznych. Dynamiczne inwestycje w nowe instalacje oraz rozwój farm morskich wskazują, że udział energetyki wiatrowej w polskim bilansie energetycznym będzie dalej wzrastał, a Polska stanie się jednym z liderów tej branży w Europie Środkowo-Wschodniej.
